**** W liturgii w tym tygodniu:
– w poniedziałek wspomnienie Ofiarowania NMP
– we wtorek wspomnienie św. Cecylii, dziewicy i
męczennicy
– w czwartek wspomnienie Świętych męczenników Andrzeja
Dung-Lac, kapłana i Towarzyszy
– w piątek wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej,
dziewicy i męczennicy
1……We wtorek w liturgii Kościół obchodzi wspomnienie Św. Cecylii, dziewicy i
męczennicy czasów starożytności. Jest ona patronką organistów, chórów
kościelnych, wykonawców muzyki sakralnej. Z tej racji pragniemy naszemu chórowi
parafialnemu i p. Kasi – organistce życzyć satysfakcji i radości z chwalenia
Boga śpiewem, cierpliwości w przygotowaniu śpiewu i potrzebnego ku temu wszelkich
łask. Niech śpiew rozbrzmiewający w naszej świątyni płynie z serca i będzie
naszą modlitwą.
2…W czwartek na
godz. 17.00 Apostolat Maryjny zaprasza do wspólnej modlitwy oraz na spotkanie
formacyjne w 9 rocznicę istnienia w naszej parafii. Zapraszamy do
modlitwy nie tylko Apostolat, ale i ich rodziny, wszystkich chętnych i osoby
życzliwe temu dziełu.
3….W przyszłą niedzielę po Mszy św. o godz. 12.30 spotkanie dla dzieci przystępujących do I Komunii św.
4….Przyszłą
niedzielą rozpoczynamy Okres Adwentu. Adwent ma podwójny charakter. Jest czasem
przygotowania do świąt Narodzenia Pańskiego, przez które wspominamy pierwsze
przyjście Syna Bożego do ludzi. Jest także okresem, w którym oczekujemy Jego
powtórnego przyjścia przy końcu czasów. Z tych względów Adwent jest czasem
pobożnego i radosnego oczekiwania. Nadchodzący rok kościelny w całej Polsce
będziemy obchodzić pod hasłem ,, Wszyscy jesteśmy Kościołem’’.
5…Zachęcamy do nabywania świec Wigilijnego Dzieła
Pomocy Dzieciom. Płomień świecy Caritas daje nadzieję i szansę na lepszą
przyszłość dzieciom z uboższych rodzin. Ofiary przeznaczone zostaną na
dożywianie, wypoczynek letni, prowadzenie świetlic, a także pomoc dzieciom w
nauce zdalnej. Minimalna kwota małej świecy 9 zł, a dużej 18 zł.
Za wszelkie ofiary w imieniu Caritas składamy
serdeczne „Bóg zapłać”.6…W bieżącym
roku przypada 90. rocznica Wielkiego Głodu na Ukrainie, jednej
z najokrutniejszych zbrodni dokonanych przez reżim sowiecki, której kulminacja
przypadła na lata 1932-1933. Ludobójstwo dokonane przez Rosję pochłonęło
– wg różnych szacunków – od 3 do 10 mln ofiar, w tym również Polaków. W
przyszłą niedzielę – we wszystkich kościołach w Polsce – pragniemy modlić się w
intencji sprawiedliwego pokoju w Ukrainie oraz w intencji wszystkich ofiar
tamtej zbrodni.
KOMUNIKAT
PRZEWODNICZĄCEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
Drodzy Bracia i Siostry w
Chrystusie,
W
ostatnim czasie w przestrzeni medialnej pojawiają się pytania o postawę św.
Jana Pawła II wobec dramatu wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez
niektórych duchownych, a także o sposób reagowania na tego rodzaju przestępstwa
w czasie jego pontyfikatu. Coraz głośniej stawiana jest teza, że Ojciec Święty
nie podchodził właściwie do tego rodzaju czynów, niewiele robił, aby ten
problem rozwiązać, a nawet go ukrywał.
Wydaje się, że panuje swego rodzaju moda na formułowanie tego
rodzaju opinii. Tego typu oskarżenia, wpisują się to w próby podważenia
autorytetu św. Jana Pawła II, a nawet zakwestionowania jego świętości,
potwierdzonej w procesie beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym. W konsekwencji
stanowi to próbę zniszczenia dziedzictwa tego wyjątkowego pontyfikatu.
Medialny atak na św. Jana Pawła II znajduje swoją przyczynę m.in.
w nastawieniu niektórych grup społecznych do jego nauczania, a zwłaszcza na
temat wartości ludzkiego życia i jego ochrony od poczęcia do naturalnej
śmierci, wartości małżeństwa i rodziny, moralności życia seksualnego, a także w
głoszonej przez niego teologii ciała, co nie odpowiada współczesnym ideologiom,
propagującym wykrzywioną wizję człowieka i hedonizm, relatywizm i nihilizm
moralny. Uczciwe szukanie prawdy i dawanie o niej świadectwa jest obowiązkiem
każdego prawego sumienia.
Dlatego też – dnia 14 listopada br. – na Jasnej Górze, zostało
przygotowane Stanowisko Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, wobec
działań Jana Pawła II odnoszących się do przestępstw seksualnych wobec
małoletnich. Jest to szerokie opracowanie, które uwzględnia zarówno kontekst
historyczny i ówczesny stan wiedzy, jak również uwarunkowania społeczne,
kulturowe i prawne czasów, w których żył i pracował św. Jan Paweł II.
Zachęcam wiernych do
lektury tego tekstu, a przez to do refleksji nad pontyfikatem i spuścizną
dziejową Papieża Polaka, który jako pierwszy zwierzchnik Kościoła katolickiego,
zgodnie z posiadaną wiedzą, podjął zdecydowaną walkę z przypadkami krzywdzenia
małoletnich, a także wprowadził obowiązujące w całym Kościele normy rozliczania
tego typu przestępstw. Ze względu na objętość dokumentu, dostępny jest on na
stronach internetowych episkopatu, poszczególnych diecezji, parafii oraz mediów
katolickich w całym kraju.
Z pasterskim błogosławieństwem, Jasna Góra, 14 listopada 2022 roku ✠ Stanisław Gądecki Arcybiskup Metropolita Poznański Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
STANOWISKO
RADY STAŁEJ KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
WOBEC DZIAŁAŃ JANA PAWŁA II
ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH WOBEC MAŁOLETNICH
W przestrzeni publicznej coraz częściej
słyszymy pytania o postawę Jana Pawła II wobec dramatu wykorzystywania
seksualnego osób małoletnich i bezbronnych przez duchownych, a także o sposób
reagowania na tego rodzaju przestępstwa podczas jego pontyfikatu. Coraz głośniej
stawiana jest teza, że Papież nie podchodził właściwie do tego rodzaju czynów i
niewiele robił, aby ten problem rozwiązać, a nawet go ukrywał. Wydaje się, że
panuje swego rodzaju moda na formułowanie tego typu opinii. Wpisuje się to w próby
podważenia autorytetu Jana Pawła II, a nawet zakwestionowania jego świętości,
potwierdzonej w procesie beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym. W konsekwencji stanowi to usiłowanie
pomniejszenia znaczenia tego wyjątkowego pontyfikatu dla Kościoła, świata,
kultury i człowieka.
Medialny atak na św. Jana Pawła II i
jego pontyfikat znajduje także swoją przyczynę w nastawieniu do jego nauczania, wyrażonego
chociażby w takich encyklikach, jak Redemptor
hominis czy Veritatis splendor, a
także w głoszonej przez niego teologii ciała, co nie odpowiada współczesnym ideologiom
propagującym hedonizm, relatywizm i nihilizm moralny.
W tej sytuacji uczciwe szukanie prawdy i
dawanie jej świadectwa jest obowiązkiem każdego prawego sumienia. Spojrzenie na
działania Jana Pawła II powinno uwzględniać kontekst historyczny i ówczesny
stan wiedzy, a także uwarunkowania, w jakich on żył. Były one naznaczone przede
wszystkim następstwami rewolucji kulturowej 1968 roku, odrzucającej obiektywne kryteria
moralności i osobowej odpowiedzialności. Powszechnie głoszono, zwłaszcza w
środowiskach uniwersyteckich Zachodu, że wszystko ma tę samą wartość i że, w
konsekwencji, nie istnieje odtąd żadna różnica między dobrem i złem, prawdą i
fałszem, pięknem i brzydotą. Obecnie pojawiają się nowe ideologie, które są spuścizną
rewolucji 1968 roku. Podważają one chrześcijańską antropologię, której podstawową
prawdą jest stworzenie człowieka przez Boga, jako kobietę i mężczyznę, na Jego
obraz i podobieństwo. W sposób oczywisty walka z chrześcijańską wizją człowieka
łączy się z próbami podważania wielkiego autorytetu, jakim na całym świecie
cieszy się św. Jan Paweł II, który z ogromną mocą głosił tę wizję na wszystkich
współczesnych mu areopagach.
Starając się zrozumieć podejście Jana
Pawła II do problemu wykorzystywania seksualnego małoletnich, pragniemy pokazać
konsekwentnie podejmowane przez niego działania.
1. Już w początkach pontyfikatu w wprowadzonym
przez Jana Pawła II w 1983 roku nowym „Kodeksie Prawa Kanonicznego” jednoznacznie
zobligowano przełożonych kościelnych do karania sprawiedliwą karą członków
kleru, będących sprawcami wykorzystania seksualnego małoletnich, nie wyłączając
wydalenia ich ze stanu duchownego.
W 1992 roku Jan Paweł II ogłosił „Katechizm Kościoła
Katolickiego”, który w artykule 2389 stwierdza, że „nadużycia seksualne
popełniane przez dorosłych na dzieciach lub młodzieży powierzonych ich opiece”
są grzechem, będącym „jednocześnie gorszącym zamachem na integralność fizyczną
i moralną młodych, którzy będą nosić jego piętno przez całe życie, oraz pogwałceniem
odpowiedzialności wychowawczej”.
2. Prawdopodobnie pierwszy poważny
sygnał o przestępstwach seksualnych popełnianych przez duchownych na szkodę
osób małoletnich dotarł do Jana Pawła II z Kościoła w Stanach Zjednoczonych w
1985 roku za pośrednictwem nuncjusza apostolskiego w Waszyngtonie. Była to
analiza dotycząca nieskuteczności dotychczasowych działań Kościoła w USA wobec
sprawców wspomnianych przestępstw. O rzeczywistej skali tego zjawiska nie miano
jednak wtedy pełnego wyobrażenia.
3. Podczas wizyty ad limina episkopatu
USA w 1993 roku Jan Paweł II zauważył, że biskupi nie byli jednomyślni w
stosowaniu prawa karnego w odniesieniu do przestępstw seksualnych popełnianych
przez duchownych. Dominowała tendencja do minimalizowania znaczenia prawa
karnego w życiu wspólnoty kościelnej, a istniejące narzędzia prawne często nie
były stosowane. Nie uświadamiano sobie również tego, jak głębokie i szkodliwe
dla psychiki ofiar mogą być skutki tych przestępstw. W tym samym bowiem czasie
w skali światowej rosły w siłę ruchy domagające się legalizacji pedofilii.
Po tej wizycie w liście do biskupów amerykańskich
Jan Paweł II napisał: „kanoniczne kary, które są przewidziane za niektóre
przestępstwa i wyrażają społeczną dezaprobatę wobec zła, są w pełni
uzasadnione. Pomagają one zachować wyraźne rozróżnienie między dobrem a złem,
przyczyniają się do moralnego zachowania, a także tworzą właściwą świadomość
wagi popełnionego zła”.
W drugiej części tego listu Jan Paweł
II przestrzegał przed traktowaniem zła moralnego jako okazji do sensacji. „Zło
rzeczywiście może być sensacyjne, ale sensacyjność wokół niego jest zawsze
niebezpieczna dla moralności” – pisał. Możliwe, że ten sposób myślenia Papieża był
pewną konsekwencją wynikającą z jego polskich bolesnych doświadczeń, gdy pod
rządami komunistów mass media były niejako urzędowo wrogie wobec Kościoła i
częstokroć pojawiające się w niej informacje były po prostu kłamstwami i
oszczerstwami. Postawa nieufności i niedowierzania wobec pojawiających się
zarzutów dotyczących duchownych była zatem w dużej mierze uzasadniona, tym
bardziej że w systemie komunistycznym były one często sposobem dyskredytowania
pozycji i działania Kościoła oraz okazją do werbowania współpracowników spośród
duchowieństwa.
4. Wydaje się, że w okresie od połowy
lat osiemdziesiątych do połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku skandal
wykorzystania seksualnego rysował się dla Jana Pawła II głównie jako problem
Kościoła w Stanach Zjednoczonych i w krajach anglosaskich. Dlatego w 1994 roku wydał
on indult dla Kościoła w USA, którego celem było zapewnienie większej ochrony dzieci i młodzieży
poprzez uzgodnienie przepisów kościelnych z prawem amerykańskim.
Dokument ten podniósł wiek ochrony osób
małoletnich z 16 do 18 lat i wydłużył okres przedawnienia przestępstw
wykorzystania seksualnego małoletnich do 10 lat od ukończenia 18. roku życia
przez osobę skrzywdzoną. Dwa lata później, w 1996 roku, Papież wydał podobny
indult dla Kościoła w Irlandii, skąd również zaczęły napływać informacje o
przestępstwach seksualnych popełnionych przez duchownych.
Świadomość Papieża dotycząca skali i
skutków tych przestępstw wzrastała zatem wraz z upływem lat. Stawało się dla
niego coraz bardziej jasne, że biskupi i wyżsi przełożeni zakonni nie
podejmowali adekwatnych i przewidzianych prawem działań oraz że nie radzili
sobie z ich stosowaniem.
5. Dlatego, pomimo posoborowych
tendencji decentralizacyjnych, w 2001 roku Jan Paweł II wydał dokument Sacramentorum sanctitatis tutela dla
całego Kościoła. Dziecko zostało w nim ukazane jako jeden z największych
skarbów, który za wszelką cenę należy chronić. Krzywda wyrządzona dziecku w
sferze seksualnej została uznana za jedno z najcięższych przestępstw
kościelnych i zrównana z profanacją Najświętszego Sakramentu czy złamaniem
tajemnicy spowiedzi. Aby uniknąć bagatelizowania tych przestępstw w ramach
Kościołów lokalnych, Papież na mocy tego dokumentu ustanowił jurysdykcję
Stolicy Apostolskiej nad wszystkimi przypadkami wykorzystania seksualnego
małoletnich od momentu uprawdopodobnienia się przestępstwa i nakazał jego
zgłoszenie do Kongregacji Nauki Wiary. Odtąd postępowania karne prowadzone w
tych sprawach zostały zarezerwowane Stolicy Apostolskiej i po dzień dzisiejszy pozostają
pod jej ścisłą kontrolą. Decyzja ta pokazała, że Jan Paweł II zdał sobie sprawę
ze skali i globalnego charakteru kryzysu spowodowanego wykorzystaniem
seksualnym dzieci i młodzieży. Ta zmiana w stosowaniu i egzekwowaniu prawa była
prawdziwie bezprecedensowa. Z perspektywy czasu widać, że okazała się ona punktem
przełomowym w walce Kościoła z przestępstwami seksualnymi we własnych
szeregach. W ślad za
tymi decyzjami Jana Pawła II Stolica Apostolska zobowiązała wszystkie
Episkopaty do wprowadzenia szczegółowych norm postępowania w takich przypadkach,
przy równoczesnym respektowaniu prawa świeckiego.
6. Przejawem wzrastającej świadomości Papieża
było jego przemówienie do kardynałów amerykańskich w kwietniu 2002 roku podczas
spotkania, które było bezpośrednim następstwem fali ujawnień przestępstw wobec
dzieci i małoletnich dokonanych przez osoby duchowne, sprowokowanej przez serię
artykułów zamieszczonych w dzienniku „Boston Globe”. Dokonując diagnozy kryzysu,
Jan Paweł II wskazał na ból osób zranionych przestępstwem. Ofiary nadużyć oraz ich rodziny
zapewnił o „swojej głębokiej solidarności i trosce”. Zaznaczył
przy tym, że zmierzenie się z tymi bolesnymi skutkami musi odmienić Kościół i
uczynić go bardziej świętym. Podkreślił też, że kto krzywdzi młodych, jest tej
świętości zaprzeczeniem i że „w kapłaństwie i życiu zakonnym nie ma miejsca dla
tych, którzy krzywdziliby małoletnich”. Za istotną część problemu uznał też
fakt, że „wielu czuje się zranionych sposobem podejścia hierarchów do tych
przestępstw” oraz ich „decyzjami, które w skutkach okazały się błędne”. Podana
przez Papieża diagnoza kryzysu jest zatem jasna, a kierunek działań, które mają
uzdrowić sytuację – jednoznaczny.
7. Z przedstawionych działań Jana Pawła
II wobec ujawniającego się coraz wyraźniej kryzysu wyłania się obraz Pasterza,
który odważnie i zdecydowanie pragnął się z nim zmierzyć, będąc równocześnie świadomy,
że kryzys ten może zagrozić zdolności Kościoła do właściwego pełnienia jego misji
w świecie. Papież doszedł do wniosku, że tylko „Kościół, stawiający czoła
problemowi wykorzystywania z jasnością i determinacją” może również pomóc
społeczeństwu przeciwstawić się pladze przestępstw seksualnych wobec
małoletnich i bezbronnych. Widząc, że wobec tego problemu punktowe odpowiedzi
nie są wystarczającym rozwiązaniem, w 2001 roku Papież podjął decydujący krok i
zmienił prawo, które stało się narzędziem dla całego Kościoła. Tą zmianą
uruchomił proces oczyszczania Kościoła, kontynuowany przez jego następców:
papieży Benedykta XVI i Franciszka.
Usiłując dzisiaj zrozumieć ówczesną
sytuację, trzeba też uwzględnić dominującą wtedy także w Kościele mentalność
dyskrecji. Jeśli więc nawet podejmowano jakieś działania, to jednocześnie
panował lęk i opór przed ich transparentnym komunikowaniem.
Ponadto lektura raportu Stolicy
Apostolskiej dotyczącego byłego kard. Theodora McCarricka każe stawiać pytania
o to, w jakim stopniu Jan Paweł II był rzetelnie informowany przez powołane do
tego organy, a w jakim stopniu pewne decyzje były podejmowane bez jego wiedzy
na innych szczeblach władzy, zgodnie z kompetencjami. W każdym razie raport nt.
McCarrica nie pokazuje jakiegokolwiek „tuszowania” czy „zamiatania pod dywan” przez
Jana Pawła II przestępstw seksualnych, których dopuścili się duchowni.
Próba zrozumienia postawy i działań
świętego Jana Pawła II może być dla nas szansą na uświadomienie sobie, że
działanie Boże przechodzi przez zwykłe – uwarunkowane kontekstem dziejowym i
osobistą historią – człowieczeństwo. Jest także dla nas drogą do głębszego
zrozumienia świętości, która polega na heroicznym przeżywaniu wiary, nadziei i
miłości. Papież wielką wrażliwością otaczał każdego człowieka, o czym świadczy
jego życie i nauczanie. Ogłoszenie przez Kościół świętości człowieka nie jest stwierdzeniem
jego bezgrzeszności, a tym bardziej bezbłędności, lecz uznaniem świadectwa jego
więzi z Chrystusem, mimo i na przekór ludzkim ograniczeniom i uwarunkowaniom.
Bezspornym faktem jest, że Jan Paweł II
był papieżem, który zgodnie z nabywaną wiedzą podjął zdecydowaną walkę z
przypadkami wykorzystywania seksualnego dzieci i małoletnich przez niektórych
duchownych oraz wprowadził obowiązujące w całym Kościele normy rozliczania tego typu przestępstw,
podkreślając, że w „stanie kapłańskim i życiu zakonnym nie ma miejsca dla tych,
którzy krzywdziliby młodych”. Rozpoczął jakże ważny i kontynuowany do dziś
proces oczyszczenia Kościoła w tej sferze.
Jasna Góra, 14 listopada 2022 roku
